Door: Ivo Huberts
In deze sombere tijd van isolatie en quarantaine, kunnen wij in onze spulletjes thuis geluk vinden. We relaxen met onze computers uit China, onze Chinese mobieltjes, onze kleren, ons speelgoed, ook uit China. Dit is natuurlijk nodig om het virus te overleven, dat virus uit China. Het is eigenlijk vreemd hoe sommigen de Chinezen vervloeken voor het verspreiden van het virus, terwijl ze zichzelf overladen met al die honderden Chinese producten. Kunnen we op een gegeven moment wel afblijven van deze producten? Vooral nu we in de tijd zitten van het online bestellen is dat moeilijk. Aan één kant is het wel begrijpelijk aangezien iedereen thuis moet blijven. Aan de andere kant geven we te veel macht aan online winkels zoals AliExpress. Dit neigt de verkeerde richting uit te gaan, eentje van sterke afhankelijkheid. Als we nu naar het verleden kijken van China en Europa, zijn er een aantal enge parallellen te trekken.
Als we China als de zondebok aanwijzen, moeten wij dan ook niet ergens onze eigen zonden bekijken? Wat Europa en Amerika China ooit hebben aangedaan is vergelijkbaar met wat China ons aandoet. Deze rampen zijn niet nieuw. Een makkelijk voorbeeld zijn de ziektes die naar de indianen zijn gebracht vanuit Europa. Maar ook China is slachtoffer geweest van ziekte en uitbuiting uit het Westen. Het verschil is dat dit geen virus was, maar een verslavend en ziekmakend middeltje genaamd opium. Deze ‘ziekte’ was — beschamend genoeg — opzettelijk China binnengebracht. Europese handelaren smokkelden namelijk gedurende de 19e eeuw deze harddrug het land binnen die later miljoenen Chinezen in junks had veranderd. De Chinezen voerden zelfs tevergeefs oorlogen om de opium buiten hun land te houden, die strijd verloren ze natuurlijk tegen de militaire kracht van de Britten. Deze ‘kleine ongevalletjes’ hebben de Chinezen enorm veel gekost, veel leed en schade. Maakt dit het voor China rechtvaardig om alle Europeanen de schuld te geven van het hele probleem? Velen zullen zeggen van niet, want de meerderheid van de Europeanen heeft nooit meegedaan aan die praktijken. Met dezelfde logica is het ook onterecht om Chinezen de schuld te geven van Corona.
Het echte gevaar zit echter niet in wie schuldig is aan het verspreiden van Corona of waar het ontstaan is. Wat daarentegen wel degelijk een belangrijk probleem is dat vanuit China komt, is het economische virus. Het is weer dezelfde situatie: een hele maatschappij ontwrichten door streven naar winst. Kijk maar naar AliExpress tegenwoordig. We blijven maar spullen kopen uit China, produceren in China, importeren uit China; kortom we aanbidden China als een economische godheid. Corona is niet het enige virus dat we binnengehaald hebben in die zin. Binnenkort is de crisis voorbij, dan zijn de bedrijven nauwelijks boven water te houden en moeten ze naar het goedkoopste zoeken. Dan gaan we allemaal weer online bestellen bij AliExpress en onze producten laten maken in China zoals we altijd gedaan hebben. Daarbij moeten we ook beseffen dat China niet een mak lammetje is geworden van de crisis. Ja er zijn veel slachtoffers gevallen, maar dat land is en blijft een gigant op het wereldtoneel. De bevolking is groot genoeg om de economische schade door de coronacrisis te compenseren. Procentueel gezien is er meer sterfte in Italië dan in China geweest. Ook is de crisis nog niet eens voorbij hier. Dus als er één gebied is waar er risico heerst voor de economie, dan is dat deze keer Europa of het Westen.
Dit hoeft niet meteen te betekenen dat Europa al verloren is. Het China van toen is ook weer sterker uitgekomen tot aan het punt waar het nu is. Het heeft een eeuw aan tijd en enorme moeite gekost. Maar het punt dat ik hiermee wil maken is dat ook wij sterker uit deze crisis zullen moeten komen en niet pas eeuwen later. We moeten ons niet te veel van de buitenwereld afschermen, maar tegelijkertijd onze autonomie terugkrijgen. Qua economie kunnen we het een en ander leren van China; enkele Chinese bedrijven hebben al geïnvesteerd in Afrika. Deze investeringen waren zo maar liefst 300 miljard dollar vanaf 2005 volgens de China Global Investment Tracker. Als er dus wat voor crisis dan ook in hun thuisland uitbreekt, hebben ze nog altijd de investeringen in andere landen om van te kunnen leven. Wij hebben die mogelijkheid minder. Om het nog spannender te maken, een Chinees bedrijf bestuurt Piraeus, de haven van Athene. Dit is pittig ironisch, omdat dat weer precies is wat de Britten, Fransen en Duitsers ook deden na die handelsoorlogen met China. De opiumoorlogen waren daar deel van. Wil dit zeggen dat Europa uiteindelijk de kant op gaat van communisme en culturele revoluties? Waarschijnlijk niet. Maar alles kan in deze vreemde tijd, dus als we alert blijven op de gevolgen van deze coronacrisis kunnen we dat in ieder geval voorkomen. Economische schommelingen gaan komen, winkels gaan verlies draaien terwijl webshops een grote sprong voorwaarts gaan maken. De schaal hiervan moet nog boven water gaan komen, maar zodra dat gebeurt is het misschien al te laat. Men noemt onze huidige situatie een crisis. Ga maar eens na welke gevolgen enkele andere crises hebben gehad: de kredietcrisis, de Grote Depressie of misschien wel een van de wereldoorlogen. Dit kan een grotere ramp zijn dan verwacht als er niet snel een vaccin wordt ontwikkeld.
Maar door deze toestand te vergelijken met het verleden kunnen we helaas nog niet de toekomst voorspellen. We kunnen ons er wel voor behoeden. We mogen de macht over de wereld niet in één hand laten komen, niet China, maar ook niet Amerika. Ergens zullen we balans moeten vinden. Daarmee zeg ik: breng balans van machten terug! Met het virus is dit het uitgelezen moment om concurrentie te verminderen en iedereen een even deel van de cake te laten eten. Die saamhorigheid voorgesteld door onze koning is prima, maar laten we het breder maken. Koop zoveel mogelijk producten uit alle landen die het nodig hebben. Als het maar geen karkassen van wilde dieren zijn, want daar schijn je ziek van te worden.